مروری بر آثار و سبک عکاسی آنتوان سوروگین + بیوگرافی و عکس سوروگین

16/05/1401

خواندن این مطلب 3 دقیقه زمان میبرد

آنتوان سوروگین اولین عکاس گرجستانی است که حدود ۵۰ سال در ایران به صورت حرفه‌ای به عکاسی پرداخت و آثار تاریخی و بدیعی از خود بجای گذاشت. او طی این مدت با زبان، تاریخ و فرهنگ ایرانیان آشنا شد و همین آشنایی باعث تمایز و موفقیت وی در حرفه عکاسی شد.

پیدایش عکاسی در ایران

عکاسی در ایران از زمان حکومت محمد شاه قاجار آغاز شد و رواج پیدا کرد. همزمان با ورود دستگاه‌های عکاسی از کشورهای روسیه و انگلستان، اولین عکس در ایران(آذرماه ۱۲۲۱خورشیدی) به ثبت رسید. از آن زمان، آنتوان سوروگین(Sevruguin Antoin) و بسیاری از عکاسان داخلی و خارجی به خلق آثار عکاسی بدیعی در ایران همت گماردند.

بیوگرافی مختصری از زندگی نامه آنتوان سوروگین

آنتوان سوروگین، در سال ۱۲۱۸ شمسی از یک پدر و مادر گرجى ارمنی به دنیا آمد. وی پس از مدتی بعد از فوت پدرش به تفلیس بازگشت و به آموختن حرفه عکاسى همت گماشت.

تصویر آنتوان سوروگین

آنتوان سوروگین در سال ۱۲۴۸شمسی به تبریز آمد و در دستگاه حکومتی مظفرالدین میرزا به مقام خانی نایل آمد و پس از مدتی به تهران رفت و در خیابان علاءالدوله یک استودیو عکاسى برای خود را پایه گذاری کرد. وی طی سال‌های ۱۲۴۹تا ۱۳۰۹شمسی عکس‌های خوب، حرفه‌ای و به یادماندنی زیادی گرفت و در کارنامه حرفه‌ای خود ثبت نمود.

یکی از موفقیت‌های حرفه‌ای سورگین این بود که به دلیل ارتباطات و روابطیکه با قشرهای گوناگون مردم ایران داشت، می‌توانست زبان فارسی را به صورت روان و فصیح صحبت کند. او توانست از طریق برقراری ارتباط با مردم مناطق مختلف، عکس‌های خوب و به یادماندنی زیادی خلق کند.

سوروگین در سال ۱۲۸۷ به علت ارتباط دوستانه‌ای که با مشروطه خواهان داشت درگیر مشکلاتی شد و با اینکه تبعه روسیه بود، به پناهندگی سفارت انگلیس درآمد. مخالفان مشروطیت، منزل ظهیرالدوله و عکاسخانه او را به آتش کشیدند و تعداد زیادی ازعکس ها و نگاتیوهای او که مربوط به دورۀ قاجار بود از بین رفت.

پس از استقرار حکومت پهلوی، رضاشاه به این بهانه که آثار عکاسی او ایران قدیم و منسوخ شده را به نمایش می‌گذارد. دستور توقیف باقیمانده آثار وی را صادر کرد. تلاش‌های این هنرمند برای رفع توقیف آثارش به جایی نرسید و در سال ۱۳۱۲ شمسی بر اثر بیماری کلیوی دارفانی را وداع گفت. پیکر وی در گورستان ارامنه واقع در دروازۀ دولاب تهران به خاک سپرده شد.

برخی از عکسها و آثار آنتوان سوروگین در ایران

پس از فوت انتوان، دختر وی با محمدرضا شاه پهلوی رابطه دوستانه ای داشت موفق شد ششصد و نود و شش قطعه از شیشه های نگاتیو پدرش را رفع توقیف کند.

این آثار در سال ۱۹۵۱ در اختیار مؤسسۀ اسمیتسونین واشنگـتن قرار گرفت و درحال حاضر هم در گالری هنر فریر موجود است.

مراسم اعدام میرزاکرمانی، مراسم تدفین ناصرالدین شاه و انقلاب مشروطه از شاخص‌ترین رویدادهای تاریخی است که آنتوان سوروگین به تصویر کشیده و ثبت کرده است.
می توان گـفت، سبک آثار سوروگین متاثر از مکتب امپرسیونیسم است. عکاسان پیرو سبک، امپرسیونیسم، معتقد به نوعی مبانی زیبایــی شناسی تصویری در هنر عکاسی بودند. به اعتقاد این هنرمندان و عکاسان، ریتم فیلم و عکس برانگیزاننده رؤیاهایی است که عیناً در عکس نمود پیدا می‌کند.

عکس‌های سوروگین آینۀ تمام نمایی است که تمامی زوایای زندگی ایرانیان در دوره قاجار نشان می‌دهد.

او در آثارش توجه خاصی به زنان و دختران داشته است و در موقعیت های مختلف سوژۀ عکاسی خود کرده است.

یکی از موضوعات مورد علاقه سوروگین مردم کوچه و بازار، مردم روستایــی، مردم شهری و مردم فقیر است که در عکس‌هایش به وضوح دیده می‌شود.

از جمله عکس‌هایی که وی به خوبی و زیبایی به تصویر کشیده است می‌توان به حرم امام رضا، حرم حضرت معصومه، پرسپولیس، دربار قاجار، مجلس شورای ملی، مسجد کبود تبریز و حرم حضرت علی اشاره کرد.

یکی از معروفترین آثار سوروگین عکسی است که در دوره مشروطیت به بعد از زندانیان به همراه زندابانان گرفته است.

یکی دیگر از آثار به یادماندنی آنتوان سوروگین، عکس ۲ دختر بچه و یک پسر بچه فقیر با کوزه های آب است که نشان‌دهنده گوشه ای از فقر مردم در دوران قاجار است. با دقت در آثار وی میتوان توان فهمید که عکس‌های آنتوان خان نشان‌دهنده هویت مردم ایران در دوره قاجار است.

مطالب مرتبط: