علت لجبازی کودکان چیست و چه باید کرد؟ (چطور با بچه های لجباز رفتار کنیم؟)

چرا بعضی کودکان لجباز می شوند؟

درمان لجبازی کودکان از مسائل شایعی است که خیلی از والدین حداقل در طی دوره ای کوتاه با آن مواجه می‎شوند. لجبازی فرزندان مخصوصا در این دوره و زمانه بیداد می‎کند چراکه باتوجه به سبک زندگی نادرست و یا رفتارهای نابجایی که معمولا از سمت والدین صورت می‎گیرد، باعث لجباز شدن بچه ها می‎شود.

یکی از چالش های والدین با کودکان، لجبازی های کودکانه است. لجبازی ها می توانند منشأ های مختلفی داشته باشند که به برخی از این موارد و راهکار حل آن‎ها اشاره می کنیم. غالبا سه مورد از مهمترین علل شایعی که باعث می‎شود فرزند شما لجباز شوند عبارت اند از: امر و نهی زیاد از طرف پدر یا مادر، حسادت  در بچه های زیر 7 سال، و البته به هم ریختن تنظیم خواب و خوراک و دفع در کودک.

علت لجبازی کودکان + راهکارهای مقابله با لجبازی

امر و نهی های متوالی

برخی اوقات، لجبازی بدلیل امر و نهی های متوالی است و باید والدین با ترک این کار نادرست و استفاده از روش های جایگزین، مشکل را برطرف کنند. البته خود والدین باید روش هایی برای خود انتخاب کنند اما روش هایی مثل برقراری ارتباط مثبت با کودک و توجه به علل رفتاری و… می‎تواند مفید باشد.

حسادت کودک

گاهی لجبازی بخاطر حسادت است؛ معمولا، زمانی فرزند بعدی به دنیا می آید، برخی والدین هم به سبب نیاز بیشتر نوزاد به مراقبت و هم شیرینی اش، بیشتر به او توجه می‎کنند و این کار، سبب تحریک حسادت بقیه کودکان زیر هفت سال می‎شود. والدین باید حتما عدالت در محبت را رعایت کرده و با رسیدگی به سایر بچه ها، اجازه ندهند تا این حس حسادت در کودک شکل بگیرد.

اکثرا چون از نگاه کودک به مسئله نگاه نمی شود، والدین متوجه تحریک حسادت کودک نمی شوند و احساس می کنند که حسادت ورزی در این مواقع جایی ندارد. در حالیکه که کودک به شدت نیازمند توجه والدین و حساس است و با اندکی کمبود توجه به شدت به هم می ریزد.

به هم ریختن تنظیم خواب و خوراک و دفع در کودک

گاهی لجبازی کودک به سبب به هم ریختن تنظیم خواب، خوراک و دفع اوست. برخی مادران سر کار می روند و به سبب در خانه نبودن نمی توانند خواب و خوراک کودک خود را تنظیم کنند و یا دیر غذا درست می کنند و کودک خیلی گرسنگی می‎کشد و در زمان گرسنگی بد اخلاق و بهانه گیر می‎شود. اگر این مسئله تکرار شود، به تدریج کودک عادت می کند هر زمان که گرسنه شد، بهانه بگیرد و این لجبازی در ساعات دیگر روز هم تکرار می شود.

همین مسئله در مورد خواب و دستشویی رفتن او هم صدق می کند و به هم خوردن این ها سبب بهانه گیری و سپس در اثر تکرار موجب عادت بر لجاجت و نق زدن در این اوقات می شود و چون کودک نمی تواند مشکلش را بگوید، والدین با حجم وسیعی از نق زدنها در طول روز مواجه می شوند که دقیقا نمی دانند، منشأ آن چیست؟ حال آنکه مثلا کودک گرسنه شده و یا خوابش می آید و خودش نمی تواند بگوید و عادت کرده در این شرایط لجاجت کند و بهانه بگیرد.

معمولا شما والدین عزیز، با هر رفتاری که از حد اعتدال خارج شود، چه خوب و چه بد، و البته رفتاری که در جای مناسب انجام نشود، ممکن است باعث لجبازی فرزند خود شوید. عوامل دیگری نیز در ممکن است در لجباز شدن فرزند شما نقش داشته باشند (که البته اینها هم معمولا ناشی از مواردی است که در بالا آورده شد). عواملی مانند:

عدم توانایی در تمرکز و توجه

برخی از کودکان و نوجوانان نمی‌توانند در بعضی کارها به درستی تمرکز یا توجه کنند؛ البته این مورد خود می‎تواند علت دیگری داشته باشد (مثلا، ممکن است کودک در مرکز توجه دیگران قرار داشته باشد، یا مثلا امر و نهی و اخم و تخم و دعواهای والدین، اعتماد ب‎نفس را از آنان بگیرد و…). این مشکل می‌تواند باعث شود که آنها برای فعالیت‌های الزامی همچون تحصیل، سرکار رفتن و یا انجام وظایف خانگی لجبازی کنند.

افسردگی و اضطراب

عوامل زیادی ممکن است در افسردگی و اضطراب کودک نقش داشته باشند؛ عواملی مانند دعوای پدر و مادر، جدایی و طلاق، مشکلات خانوادگی و شرایط نابسامان زندگی و… .برخی از کودکان و نوجوانان ممکن است با افسردگی و اضطراب مواجه شوند که باعث لجبازی شوند.

عدم علاقه به فعالیت‌های غیرضروری

در برخی موارد، کودکان و نوجوانان ممکن است به دلیل عدم علاقه به فعالیت‌هایی مانند ورزش، کار دستی و یا بازی‌های خارج از خانه، لجبازی کنند. بعنوان مثال، بعضی کودکان ممکن است به کاردستی یا کارهای فکری یا هنری علاقه نداشته باشند و درعوض دوست داشته باشند که فوتبال بازی کنند یا بالعکس. برای حل این مسئله، والدین باید به کودک خود فرصت بدهند تا علایق و استعدادهای خود را کشف کنند. همچنین ایجاد فعالیت های تشویق کننده و محیط های حمایتی ازطرف والدین، میتواند تاثیر گذار باشد.

اغتشاشات خانوادگی

مشکلات خانوادگی مانند جدایی والدین، بی‌ثباتی خانوادگی و یا نارضایتی‌ها می‌تواند باعث لجبازی کودکان و نوجوانان شود؛ چراکه در اغلب این موارد، نارضایتی کودک از اوضاع و شرایط موجودگف می‎تواند علت ایجاد انگیزه های کمتر و ترجیح فرار از وضعیت نامطلوب باشد. این احساس ناامنی می‎تواند منجر به کاهش تمایل کودک به برقراری روابط مثبت شود. همچنین، نارضایتی ها و تنش ها، می‏تواند منجر به کاهش ارتباطات خوب بین والدین و کودکان شود.

عدم تجربه از موفقیت

کودکان و نوجوانانی که قبلاً تجربه موفقیت در فعالیت‌هایی مانند تحصیل، ورزش و یا هنر نداشته‌اند، ممکن است احساس ناامیدی و کاستی از تلاش شان کنند و برای اینکه از دردسرهای فعالیت‌های دیگر دور بمانند، لجبازی کنند.

با فرزندان لجباز چطور باید برخورد کرد؟

با فرزند لجباز بهتر است به صبر و حوصله داشته باشید. در اینجا چند راهکار برای برخورد با فرزند لجباز آمده است:
1- این مسئله را با فرزند خود صحبت کنید و او را متوجه این موضوع کنید که با لجاجت و بی احترامی نمی‌تواند مشکلاتش را حل کند.
2- رفتارهای مثبت را تشویق کنید و به او پاداش‌هایی نظیر تعریف خوب و کار خوب دهید.
3- با او درباره تنظیم زمان برای انجام کارها و احترام به زمان دیگران صحبت کنید.
4- با استفاده از روش‌های دیگر مانند بازی‌های آموزشی، کاردستی و تمرینات مهارتی به او کمک کنید تا توجه بیشتری به یادگیری و تمرکز داشته باشد.
5- در صورت نیاز، با مشاور یا روانشناس مراجعه کنید تا راهکارهای دقیق‌تری برای برخورد با فرزند لجباز پیدا کنید.