تست ورزش چیست و چگونه انجام می‌شود؟

تست ورزش قلب(تست استرس) کیفیت و کمیت عملکرد قلب در حین فعالیت بدنی را نشان می‌دهد و یکی از مهم ترین روش‌ های ارزیابی و تشخیص بیماری رگ‌ های کرونری قلب است.

تست ورزش

تست ورزش، یک روش تشخیص غربالگری است که تأثیر ورزش بر قلب را مورد ارزیابی قرار داده و یک بررسی کلی از بیماری عروق کرونر قلب انجام می‌دهد. در واقع وقتی که بیمار شروع به ورزش کردن می‌کند، عضلات(خصوصاً خود قلب) نیاز بیشتری به خونرسانی دارند و به تبع آن قلب مجبور است تند تر و قوی تر ضربان بزند.

در تست ورزش، بر روی یک تردمیل یا یک دوچرخه ثابت راه می‌روید و ریتم قلب، فشار خون و تنفس شما مورد ارزیابی و بررسی قرار می‌گیرد. امکان دارد به جای انجام تست ورزش یک دارویی که اثر ورزش را تقلید می‌کند تزریق شود. در صورتی که قبلا بیماری قلبی و عروقی بیمار تشخیص داده شده باشد، این تست می تواند به تصمیم پزشک در روند و اثربخشی درمان کمک کرده و همچنین شدت و ضعف داروها و روش درمان را مشخص کند.

آمادگی های قبل از انجام تست ورزش

قبل از انجام تست ورزش( که حدود ۲ ساعت طول می‌کشد) باید آمادگی های زیر را در خود ایجاد کنید:

۱) دارو های قلبی و فشارخون(دارو هایی مانند ایندرال، آتنولول، متورال، زیرزبانی و دیلتیازیم) را با هماهنگی با پزشک معالج خود ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از انجام تست ورزش قطع نمایید.

۲) اگر مبتلا به دیابت هستید، در مورد اینکه داروی قند خود را قطع کنید یا نه با پزشک معالج خود مشورت کنید.

۳) اگر مرد هستید لازم است موهای سینه خود را بتراشید.

۴) شب قبل از انجام تست ورزش حتماً استحمام کنید و در هنگام مراجعه یک عدد حوله کوچک همراه خودتان بیاورید.

۵) حداقل تا ۲ ساعت قبل از انجام تست ورزش از خوردن غذا، نوشیدنی، مواد محرک و استعمال دخانیات خودداری کنید.

۶) قبل از انجام تست ورزش سعی کنید فعالیت فیزیکی شدید نداشته باشید.

۷) اگر مرد هستید، لباس های گشاد و راحت بپوشید و اگر خانم هستید، پیراهن و بلوزی  که دکمه هایش در جلوی آن قرار دارد همراه با شلوار بپو شید.

۸) از ۱۲ ساعت قبل از انجام تست، سعی کنید چیزی نخورید تا غذا باعث احساس ناراحتی یا حالت تهوع در شما نشود(البته می‌توانید مقدار کمی از مایعات یا آب بخورید ولی از نوشیدن قهوه، چای، سودا و شکلات حاوی کافئین خودداری نمایید.)

۹) درمورد داروهای مصرفی خود از پزشک بپرسید که آیا باید مصرف آن ها را قبل از انجام تست ورزش قطع کنید یا خیر.

روش انجام تست ورزش

پزشک پوست شما را مثل نوار قلب، برای قراردادن الکترودها آماده کرده و بر روی بازویتان یک بازو بند فشار خون می‌بندد قبل از شروع تست ورزش، یک نوار قلب درحالت استراحت گرفته و سپس بر روی یک تردمیل یا دوچرخه ثابت سوار می‌شوید.
۲ الی ۳ دقیقه اول را بایستی آرام ورزش کرده و خود را گرم کنید و سپس هر ۲ الی ۳ دقیقه یکبار، سرعت خود را بتدریج افزایش دهید تا به بالاترین درجه برسید و از ورزش کردن خسته شوید یا دچار علائمی مثل درد، سرگیجه یا تنگی‌نفس شوید. سپس، به مدت ۱۰ دقیقه دراز می‌کشید یا می‌نشینید. پزشک یا تکنسین مربوطه، قلب و فشارخون شما را در طول این دوره کنترل کرده و درباره احساس خستگی یا از نفس افتادن از شما سوالاتی میپرسد. اگر نوارقلب مشکل قابل توجه و بالقوه‌ای را نشان دهد، پزشک از شما خواهد خواست که ورزش کردن را متوقف کنید تا بیشتر مورد ارزیابی  قرار بگیرید.

بعد از تست ورزش سعی کنید مدتی استراحت کرده و بعد از آن فعالیتهای روزانه خود را از شروع کنید.

دلایل انجام تست ورزش

از جمله دلایل انجام تست ورزش میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

۱) تشخیص بیماری‌های عروق کرونر:

عروق کرونری قلب،  وظیفه خونرسانی و اکسیژن به قلب را دارند که در مواردی به دلیل افزایش ذخایر حاوی کلسترول و دیگر مواد  نارسا می‌شود.

۲) تشخیص مشکلات آریتمی قلب:

آریتمی قلب هنگامی روی می دهد که ضربان های الکتریکی تنظیم کننده ریتم قلب به درستی عمل نکرده و سبب بهم خوردن و و نامنظمی و اختلال ضربان قلب شود.

۳) تشخیص بیماری‌های قلبی و درمان آن‌ها:

در صورتی که قبلا بیماری قلبی شما تشخیص داده شده است، یک آزمایش تست ورزش می تواند به پزشک کمک کند تا متوجه شود که روند درمان را به درستی انجام دهد.

۴) مشخص کردن زمان عمل جراحی دریچه‌های قلب:

در برخی از افراد مبتلا به نارسایی قلبی، نتایج تست ورزش می‌تواند به پزشک کمک کند تا مشخص کند که فرد نیاز به پیوند قلب دارد یا سایر درمانهای دیگر میتواند به او کمک کننده باشد.

۵) تعیین علت درد قفسۀ سینه:

یکی از دلایل انجام تست ورزش تعیین علت درد قفسۀ سینه در بیماران قلبی است.

موارد منع انجام تست ورزش

ایسکمی فعال (سکته قلبی جدید)، برخی تغییرات در نوار قلب بیمار که مانع  تفسیر نتایج می شود از جمله موارد منع انجام این تست است. هم چنین در مواقعی که بیمار به هر

دلیل قادر به ورزش نیست یا انجام ورزش برایش مضر است بجای تست ورزش، از تزریق بعضی از دارو های خاص به منظور استرس و سپس روشهای تصویر برداری قلب ( استرس اکو کاردیوگرافی  یا اسکن هسته ای ) استفاده می‌شود.

عوارض احتمالی تست ورزش

اگرچه تست ورزش در کل بی خطر است ولی مثل هر روش تشخیصی دیگری ممکن است عوارضی نیز داشته باشد. از جمله عوارض احتمالی تست ورزش می‌توان به فشار خون پایین، احساس سرگیجه و ضعف، آریتمی قلب و حمله قلبی(آنفارکتوس میوکارد) و.. اشاره کرد.

تفسیر تست ورزش

اگر نتایج تست ورزش نشان دهند که قلب شما در هنگام ورزش ، به صورت طبیعی کار نمی‌کند ، ممکن است نیاز داشته باشید اقدامات بیشتری برای بررسی مشکل انجام دهید. استرس تست اکوکاردیوگرافیک، یک استرس تست هسته‌ ای یا آنژیوگرافی ممکن است پیشنهاد شود تا به طور دقیق‌تر معلوم شود که کدام بخش از مسیر تامین خون عضلات قلبی مسدود شده‌است. اگر قبلاً مبتلا به بیماری سرخرگ کرونری باشید، ممکن است آنژیوگرافی یک انسداد جدید یا انسداد قبلی که بدتر شده است را نشان دهد.

البته انتخاب انجام هرکدام از این استرس تست‌ها (این روش‌های پیشنهاد شده توسط پزشک) تا حدودی به وضعیت و سابقه پزشکی بیمار نیز بستگی دارد. در کل تست ورزش کمتر اختصاصی است و نسبت به استرس تست اکوکاردیوگرافیک یا استرس تست تالیوم  کمتر مفید می‌باشد. با این حال، از آن‌جا که استرس تست ورزشی(تست ورزش) نسبت به روشهای تشخیصی دیگر خیلی ارزان بوده و معمولاً به عنوان نخستین گام در غربالگری بیماریهای قلبی انتخاب می‌شود برخی پزشکان د مواردی این روش را پیشنهاد می‌کنند. از آن‌جا که خانم‌ها (خصوصاً زنان جوان) مستعد نتایج مثبت کاذب در نوار قلب معمولی هستند، همواره انجام دادن استرس تست «اکوکاردیوگرافیک» در زنان بهتر است.

اگر وجود عواملی (مثل التهاب یا آرتروز مفاصل، کمردرد یا یک سکته مغزی) مانع از انجام استرس تست ورزش شود، پزشک می‌تواند از یک داروی تزریقی داخل وریدی(مثل دوبوتامین، دی پیریدامول و آدنوزین) برای افزایش تعداد ضربان قلب شما همراه با یک تکنیک تصویربرداری مانند اکوکاردیوگرافی برای دیدن نحوه فعالیت قلب شما در حین فعالیت شدیدتر قلب استفاده نماید.(استرس تست دارویی یا شیمیایی.)

البته دوبوتامین امکان دارد  باعث افزایش فاحش فشارخون یا حتی آریتمی شود. آدنوزین امکان دارد  باعث کاهش گذرا و جزیی ضربان قلب گردد . هم آدنوزین و هم دی‌ پیریدامول ممکن است باعث خس‌خس سینه شوند و بایستی حتماً با احتیاط تجویز شوند و در بیمارانی که مبتلا به آسم یا بیماریهای مزمن انسدادی ریوی هستند تجویز نشوند. استفاده از داروها را میتوان در هر زمانی متوقف کرد .

بنابراین لازم است اگرسابقه ابتلا به آسم، برونشیت یا آمفیزم دارید به پزشک بگویید، چرا که استفاده از برخی از این داروها ممکن است برایتان خطرناک باشد.